Chứng rối loạn cảm xúc lưỡng cực khiến người bệnh vui vẻ vào ban ngày nhưng đến đêm lại bồn chồn, buồn bã, khó ngủ mà không rõ lý do.
Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương (Hà Nội), chia sẻ: “Mới đây, tôi khám cho bệnh nhân nữ, 35 t.uổi. Bệnh nhân chia sẻ mình từng có thu nhập không dưới một tỷ đồng. Tuy nhiên, thời gian gần đây, số t.iền này sụt giảm nghiêm trọng nhưng bệnh nhân phải chấp nhận và quyết định không làm gì”.
Sau khi trò chuyện, bác sĩ này phát hiện bệnh nhân vừa kết thúc giai đoạn hưng cảm của chứng rối loạn cảm xúc lưỡng cực. Ở giai đoạn này, bệnh nhân năng động, sáng tạo hơn.
“Trong giai đoạn hưng cảm, bệnh nhân có nhiều cảm hứng, sáng tạo khiến công việc trôi chảy. Tuy nhiên, khi giai đoạn này kết thúc, bệnh nhân xuất hiệu triệu chứng đau đầu, đau dạ dày, hoa mắt, chóng mặt và hồi hộp”, tiến sĩ Hồng Thu nói.
Trước đó, nữ bệnh nhân đã đi khám tại nhiều nơi, kiểm tra về thần kinh, nội tiết nhưng không thể tìm ra bệnh. Suốt quá trình đó, bệnh nhân này luôn cáu kỉnh, chán nản, buông xuôi trong công việc dù không có lý do.
Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Hồng Thu, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương. Ảnh: Quốc Toàn.
Theo tiến sĩ Hồng Thu, tỷ lệ người mắc rối loạn cảm xúc lưỡng cực chiếm khoảng 4% dân số thế giới. Người bệnh sẽ trải qua sự thay đổi cảm xúc liên tục, khi vui vẻ và thừa năng lượng, lúc ngược lại. Rối loạn cảm xúc lưỡng cực ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ và tập trung, gây trở ngại đáng kể cho cuộc sống hàng ngày.
Bệnh này gồm những thái cực cảm xúc đối lập. Chúng xuất hiện lặp lại kéo dài suốt cuộc đời. Tuy nhiên, tình trạng này có thể được kiểm soát, kéo dài thời gian ổn định nhờ can thiệp sớm, uống thuốc đều đặn.
Chúng ta không biết trước được thời điểm nào cảm xúc người bệnh bị thay đổi. Thời gian chuyển đổi giữa 2 thái cực có thể trong một ngày, tuy nhiên, tình trạng này khá hiếm. Thông thường, các giai đoạn sẽ kéo dài vài ngày hoặc nhiều tháng.
Ở giai đoạn hưng cảm, bệnh nhân thường có biểu hiện như luôn lạc quan, vui tươi, phấn khởi, nhiều ý tưởng mới, đ.ánh giá cao bản thân. Tuy nhiên, không phải tất cả bệnh nhân đều rõ biểu hiện. Một số trường hợp chỉ cảm thấy tràn trề sinh lực, luôn muốn làm việc. Những người này thường khó phát hiện bệnh. Thậm chí, không phải tất cả bệnh nhân đều có biểu hiện và triệu chứng điển hình.
Người mắc rối loạn cảm xúc lưỡng cực rất khó phát hiện bệnh. Ảnh: Rehab Thailand.
Với giai đoạn trầm cảm, bệnh nhân luôn buồn bã, thụ động và chán nản. Quá trình chuyển từ hưng cảm sang trầm cảm có thể tự nhiên xảy ra hoặc do tác động của một biến cố nhất định.
Tiến sĩ Hồng Thu cho hay: “Nữ bệnh nhân kể ban ngày rất vui vẻ, phấn chấn, hoạt bát nhưng về đêm lại bồn chồn, khó ngủ. Nếu bệnh nhân nhận ra điều bất thường này và điều trị ngay ở giai đoạn hưng cảm, các bác sĩ có thể điều trị tâm lý và không cần dùng thuốc”. May mắn, người phụ nữ này đã tới khám ngay khi vừa bước sang giai đoạn trầm cảm.
Người mắc rối loạn cảm xúc lưỡng cực phải được bác sĩ theo dõi để kê đơn kết hợp điều trị tâm lý. Bên cạnh đó, bệnh nhân cần uống thuốc trong thời gian dài để cuộc sống có chất lượng tốt hơn.
Người phụ nữ bị khủng hoảng trầm trọng khi mắc chứng rối loạn lo âu nhưng bác sĩ lại cho rằng “sụt cân, cô vẫn đẹp như một siêu mẫu” và cái kết có hậu sau 3 năm
Theo thống kê của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ, phụ nữ có nguy cơ phải đối mặt với chứng rối loạn lo âu hơn so với nam giới.
Rối loạn lo âu là vấn đề về tâm lý phổ biến nhất ở Mỹ, ảnh hưởng đến 40 triệu người trưởng thành trên 18 t.uổi, tương đương 18,1% dân số. Bianca là một trong những người không may mắn phải đối mặt với căn bệnh này. Người phụ nữ này cho biết: “Đây là một câu chuyện dài nhưng kết thúc có hậu. Trước đây tôi không muốn chia sẻ nhưng bây giờ tôi đã sẵn sàng để làm điều đó”. Tuy rối loạn lo âu có thể chữa được, theo thống kê chỉ có 36,9% những người mắc được điều trị khỏi hoàn toàn.
Patricia Thornton, phó giáo sư kiêm bác sĩ tâm lý tại New York cho biết, người bệnh thường đến gặp bác sĩ nhiều lần và thậm chí phải nhập viện trong trường hợp nghiêm trọng. Các nguyên nhân dẫn tới tình trạng này chủ yếu bao gồm di truyền, sự thay đổi các hóa chất trong não và môi trường sống.
Dưới đây là những chia sẻ của Bianca về khoảng thời gian cô phải vật lộn với căn bệnh của mình:
Sự chủ quan
Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng lo âu sẽ ngày càng trở nên trầm trọng hơn, làm phá vỡ niềm vui trong cuộc sống.
Mọi thứ đến đột nhiên và khiến cuộc sống của tôi hoàn toàn đảo lộn. Những triệu chứng đầu tiên xuất hiện, từ bồn chồn, chán ăn, lòng bàn tay đổ mồ hôi liên tục đến nhịp tim tăng cao khi thức dậy vào buổi sáng. Ở thời điểm đó, tôi hoàn toàn chủ quan và cho rằng bản thân chỉ bị cảm nhẹ. Tôi là một nhân viên bán hàng và áp lực đến từ công việc này khá cao. Nói cách khác, tôi không muốn xin nghỉ làm chỉ vì cảm thấy mệt mỏi.
Sau đó, cân nặng bắt đầu sụt giảm nhanh chóng. Tuy nhiên, tôi lại không lo lắng về điều này vì nghĩ giảm cân vừa giúp giữ dáng vừa tốt cho sức khỏe.
Các cơn hoảng loạn xuất hiện là lúc tôi nhận ra có một điều gì đó không ổn. Tim đột ngột đ.ập cực nhanh kết hợp với đổ mồ hôi, khó thở và cảm giác lo âu bao trùm. Khi hiện tượng này xuất hiện lần thứ hai, tôi rất hoảng sợ và gọi cấp cứu. Tim đ.ập tới 180 nhịp mỗi phút khi các nhân viên y tế đưa tôi vào phòng cấp cứu.
Chẩn đoán của bác sĩ
Lo âu chủ yếu gây nên các triệu chứng bao gồm tăng nhịp tim, khó thở, thở nhanh, bồn chồn, chán ăn, mất tập trung và mệt mỏi.
Sau khi khám, bác sĩ kết luận không làm sao cả và nói tôi có thể về nhà. Tình trạng này ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Trong vòng một tuần, tôi phải bỏ việc và không thể lái xe vì quá sợ hãi. Tôi sụt thêm 10kg chỉ sau một thời gian ngắn. Mọi người trong gia đình ngày càng lo lắng vì chứng chán ăn của tôi.
Tôi đã đến gặp một bác sĩ đa khoa khác và kể về tình trạng bất thường của mình. Ông ấy thậm chí còn nói: “Dù sụt cân, cô vẫn đẹp như một siêu mẫu vậy”.
Kết quả xét nghiệm m.áu cho thấy tôi không bị suy dinh dưỡng hay gặp vấn đề về tuyến giáp. Bác sĩ bảo tôi ra về kèm với lời khuyên nên tăng cường một số loại vitamin. Không một ai đề cập tới bệnh lo âu. Tôi không tin lời của ông ấy vì biết chắc chắn bản thân bị chán ăn chứ không mắc suy dinh dưỡng. Bác sĩ không nói gì nhiều và coi việc kê thuốc như một cách để làm hài lòng bệnh nhân vậy.
Kết thúc có hậu
Tình trạng của tôi ngày càng trở nên tồi tệ hơn. Tôi sụt cân đến nỗi xương lồi ra, tóc mỏng, mắt thâm quầng và căng thẳng. Tất cả diễn ra trong khoảng sáu tháng và nó đã lấy đi sự nghiệp, sức khỏe và các mối quan hệ của tôi. Mọi chuyện lên tới đỉnh điểm khi cuộc hôn nhân của tôi đổ vỡ. Một đêm nọ, sau khi quyết định uống một chút rượu, tôi bắt đầu cảm thấy thư giãn. Kể từ đó tôi dựa vào thức uống có cồn này để kiểm soát bản thân mỗi khi cơn lo âu ập tới.
Cuối cùng, ba năm sau, tôi thử đến gặp một bác sĩ đa khoa để được giúp đỡ. Tại đó, tôi học được cách kiểm soát lo âu, hoảng sợ và tránh phụ thuộc vào rượu. Bác sĩ hướng dẫn các kỹ thuật để ngăn ngừa lo âu tự nhiên như tập hít thở, thiền.
Kể từ đó, tôi bắt đầu làm lại cuộc sống của mình, kết bạn với những người mới và đi thêm bước nữa. Thử thách cuộc đời mang lại khiến tôi học được một bài học đắt giá. Đến hiện tại, tôi vẫn không hoàn toàn tin tưởng vào kết luận của bác sĩ.
Rối loạn lo âu là gì?
Rối loạn lo âu là một trong những dạng rối loạn tâm lý phổ biến. Người bệnh thường có cảm giác lo lắng quá mức đối với một tình huống hoặc sự việc, thậm chí có thể lo lắng rất vô lý. Nếu tình trạng này kéo dài và lặp lại nhiều lần có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của bệnh nhân.
Các triệu chứng rối loạn lo âu có thể xuất hiện dưới nhiều cách khác nhau, có thể là đột ngột hoặc từ từ và kéo dài cho đến khi người bệnh nhận ra các triệu chứng. Do vậy cần theo dõi các triệu chứng của bệnh để kịp thời thăm khám và điều trị.
Những triệu chứng rối loạn lo âu thường xuất hiện gồm:
– Căng thẳng, lo lắng quá mức
– Đứng ngồi không yên
– Khả năng tập trung kém
– Cảm thấy sợ hãi vô lý
– Tim đ.ập nhanh, mạnh, hít thở không sâu, thở gấp, run tay, run chân, ra mồ hôi nhiều, tê buốt tay, chân, đi tiểu nhiều lần
– Cảm thấy mệt mỏi, uể oải, đau mỏi xương khớp, cơ bắp, dây chằng
– Trầm cảm
– Rối loạn lo âu gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, nếu để lâu sẽ dẫn đến trầm cảm
– Chóng mặt, đau đầu kéo dài, buồn nôn
– Rối loạn tiêu hóa, thay đổi khẩu vị, tăng hoặc sụt cân
– Rối loạn giấc ngủ
– Cảm thấy nghi ngờ bản thân…
