Trong những ngày thời tiết lạnh, có nhiều trường hợp bị liệt dây thần kinh số 7. Không chỉ người lớn mà ngay cả trẻ nhỏ cũng bị. Theo các chuyên gia, liệt dây thần kinh số 7 cần phải điều trị sớm nếu không dễ để lại di chứng và tuyệt đối đừng làm những điều sai lầm dưới đây.
Châm cứu cho trẻ bị liệt dây thần kinh. Ảnh: T.L
Di chứng nặng nề hơn khi tự ý điều trị
Theo BS Nguyễn Ngọc Cảnh ( Bệnh viện Châm cứu Trung ương), có những trường hợp vào viện ngoài méo mồm còn bị liệt nửa người. Với trẻ nhỏ bị liệt dây thần kinh số 7 trung ương thường điều trị khó khăn hơn với những trường hợp liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên. Điều đáng nói là nhiều trường hợp có những biểu hiện ban đầu của liệt dây thần kinh số 7 không vào bệnh viện điều trị luôn mà tự ý chữa bằng các biện pháp dân gian như chữa theo thầy lang, dán cao, dán đuôi lươn lên mặt…
Mới đây, bé N.T.T (ở Hà Nội) bị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên do lạnh. Ban đầu, bệnh nhân chỉ bị da nhăn nheo, cười méo xệch về một bên sau khi đi chơi về. Gia đình đưa bệnh nhân đến thầy lang chữa bằng cách dán cao mà không đến bệnh viện điều trị. Sau khoảng 1 tuần, liệt mặt không đỡ mà da mặt của bệnh nhân lại bị phồng rộp lên. Khi vào điều trị ở Bệnh viện Châm cứu Trung ương, bác sĩ chỉ can thiệp khỏi liệt dây thần kinh số 7, còn da mặt bị loét do dán cao chỉ hạn chế được phần nào chứ không thể cải thiện hoàn toàn. Trên mặt bệnh nhân vẫn có vết sẹo.
PGS.TS Hà Hoàng Kiệm – nguyên bác sĩ Bệnh viện 103 cho biết, có nhiều nguyên nhân dẫn tới liệt dây thần kinh số 7 như đột quỵ, chấn thương, do lạnh… Vào thời điểm mùa đông, gió lạnh thất thường, trẻ nhỏ rất dễ mắc các bệnh về đường hô hấp như viêm phế quản, ho… và liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên.
Tổn thương dây thần kinh số 7 có thể gặp liệt nửa mặt trung ương và liệt nửa mặt ngoại vi. Liệt mặt trung ương, người bệnh thường đi kèm liệt nửa người. Với liệt nửa mặt ngoại vi, nhìn bình thường thấy hai bên mặt không cân đối, các cơ mặt bị kéo về bên lành, nhân trung bị kéo lệch về bên lành. Nửa mặt bên bệnh bất động và nhẽo (giảm trương lực cơ), mất nếp nhăn trán và nếp nhăn khóe mắt, lông mày hơi sụp xuống, má hơi xệ, rãnh mũi – má mờ, góc mép miệng bị xệ xuống, tai hình như thấp xuống.
Trong giai đoạn muộn có nhiều trường hợp mặt bệnh nhân khi không cử động nhìn thấy mặt vẫn cân đối, chỉ khi cử động mới thấy mất cân đối do cơ bên liệt bị co cứng. Khi bệnh nhân cử động, mặt và mắt mất cân đối rõ rệt hơn. Người bệnh mắt nhắm không kín, hạn chế cử động các cơ vùng mặt bên dây thần kinh bị liệt, làm cho gương mặt biến dạng…
“Liệt dây thần kinh số 7 lành tính, không nguy hiểm đến tính mạng, có thể hồi phục một phần đến hoàn toàn nếu như được điều trị sớm. Ở trường hợp nhẹ có thể hồi phục trong vòng 3 – 6 tuần hoặc nhanh hơn. Tuy nhiên, mọi người vẫn phải thận trọng tránh những biến chứng. Việc điều trị bằng các phương pháp truyền miệng chỉ làm mất thêm thời gian vàng để điều trị hiệu quả, tránh những di chứng về thẩm mỹ khi không cải thiện được tình trạng méo mặt, biến chứng loét giác mạc…”, PGS.TS Hà Hoàng Kiệm khuyến cáo.
Tránh lạnh đột ngột là điều quan trọng nhất
Lương y Bùi Hồng Minh – Hội Đông y Ba Đình, Hà Nội cho biết, liệt dây thần kinh ngoại biên số 7 là do cảm lạnh phong hàn gây nên. Y học cổ truyền gọi là chứng “khẩu nhãn oa tà” nghĩa là miệng, mắt méo lệch. Trong những ngày trời lạnh nhiệt độ giảm sâu, tình trạng bệnh này càng dễ gặp phải, đặc biệt là ở những người sức đề kháng suy giảm, trẻ nhỏ.
Trẻ bị trúng phong do nhiễm lạnh, hơi méo mồm có thể cho trẻ xông lá như dùng lá xương sông, lá bạch đàn, lá bưởi… Sau khi đun nước, đặt trẻ nằm nghiêng và xông trong 15 phút. Các phương pháp chữa liệt dây thần kinh số 7 bằng Y học cổ truyền đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu. Bệnh cải thiện nhanh chóng khi kết hợp Đông Tây y. Với việc dùng thuốc kết hợp châm cứu, ôn châm, điện châm, thủy châm, chiếu tia hồng ngoại… sẽ cho kết quả rất khả quan. Nếu điều trị kịp thời đúng phương pháp, bệnh sẽ khỏi hoàn toàn trong vòng khoảng 3 tuần.
Các chuyên gia khuyến cáo, mùa lạnh, nhiều cha mẹ vì không cẩn thận phòng tránh cho con trong những đợt gió lạnh về mà đã khiến con méo miệng, liệt mặt vì căn bệnh này. Nếu không muốn con gặp họa, cha mẹ nên chú ý:
Để trẻ bị lạnh: Trong những buổi sáng sớm, nhiều bậc phụ huynh khi đưa trẻ đi học dù trời lạnh nhưng có thói quen cho trẻ ngồi, đứng trước xe. Việc không mặc đủ ấm, trẻ đứng phía trước vô tình gió lạnh đột ngột tạt vào mặt rất dễ gây liệt mặt.
Trẻ khi ngủ dậy cũng không để bật dậy ngay. Trẻ đang ở trong chăn ấm khi ra khỏi chăn hoặc đang ở trong nha ấm mà phải ra ngoài môi trường lạnh phải khoác thêm áo ấm để trẻ tránh bị lạnh đột ngột. Mặt khác, khi cho trẻ đi ra ngoài, cha mẹ cần đeo khẩu trang và giữ ấm các bộ phận tai, đầu, cổ, chân… Đặc biệt là không để cho trẻ tắm quá muộn.
Ăn uống lạnh: Không được cho bé uống và ăn đồ lạnh và mọi sinh hoạt như rửa mặt, tắm táp đều phải dùng bằng nước ấm, tắm trong phòng kín và tắm nhanh.
Nâng cao sức đề kháng cho trẻ: Cha mẹ chú ý bổ sung đầy đủ các dưỡng chất, tăng cường ăn rau xanh, trái cây chín, uống nước cam, nước chanh hoặc uống bổ sung vitamin C tổng hợp… cho trẻ để có sức đề kháng. T.rẻ e.m sức đề kháng kém, cộng thêm việc không giữ ấm đúng cách khi đi học sớm, tắm khuya… càng dễ nhiễm lạnh, nguy cơ cao liệt dây thần kinh 7. Cùng với đó, chú ý điều trị sớm triệt để các nhiễm khuẩn tai, mũi, họng… cho trẻ để dự phòng.
Khi thấy trẻ có triệu chứng bị liệt mặt, méo miệng cân phải sớm đưa trẻ tơi ngay các cơ sơ y tê để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Đừng để trẻ bị di chứng nặng nề về sau vì chữa theo các mẹo truyền khẩu.
Hà My – Hà Dương
Theo giadinh.net
Bệnh dễ gặp mùa đông (2): Bỗng dưng ngủ dậy mặt bị biến dạng
Rất nhiều trường hợp buổi sáng mùa đông ngủ dậy bỗng dưng mặt bị biến dạng, liệt mặt, méo miệng. Làm sao để tránh căn bệnh nguy hiểm này?
Liệt mặt do lạnh
Trong những ngày trời rét vừa qua, có nhiều người phải nhập viện do bị méo mồm, liệt mặt, mắt nhắm mắt mở do liệt dây thần kinh số 7 phải điều trị cả tháng trời. Trường hợp anh N.V.H ở Nam Định là một điển hình.
Anh kể, vào ngày rét sâu vừa qua, khi anh ngủ dậy thì thấy một bên mặt hơi cứng, cảm giác nặng như chì. Ban đầu thì cũng chỉ nghĩ là vì hôm trước làm việc mệt nên ngủ dậy mới có tình trạng đó. Nhưng khi soi gương, anh thấy mặt biến dạng vì miệng bị méo sang một bên. Anh không đến bệnh viện mà tìm đến một thầy lang gần nhà kiểm tra, điều trị mấy ngày không đỡ mới vào bệnh viện. Tại đây, các bác sĩ cho biết anh bị liệt dây thần kinh số 7. Sau khi điều trị tích cực, tình trạng của anh đã được cải thiện.
Liệt dây thần kinh số 7 cần phải điều trị sớm mới không để lại di chứng. Ảnh TL
Theo các bác sĩ bệnh viện Châm cứu TƯ, không chỉ những trường hợp người lớn như anh H, có nhiều trẻ nhỏ cũng xảy ra tình trạng liệt dây thần kinh số 7. Đây là tình trạng hay gặp phải trong những ngày mùa đông. Đa phần các trường hợp mắc phải thường là do lạnh đột ngột làm ảnh hưởng đến dây thần kinh số 7, gây liệt mặt ngoại biên. Những người đi thể dục sớm quá trong ngày lạnh hoặc ngủ dậy đi tiểu đêm gặp lạnh đột ngột hoặc khi đi ra ngoài trời lạnh không được bảo vệ đủ ấm.
Theo PGS.TS Hà Hoàng Kiệm – nguyên bác sĩ Bệnh viện 103, hiện tượng nhiều người bỗng dưng ngủ dậy mặt bị biến dạng là do liệt dây thần kinh số 7. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh dễ để lại di chứng nặng nền trong trường hợp không được điều trị kịp thời.
Các trường hợp nhẹ có thể hồi phục trong vòng 3 – 6 tuần hoặc nhanh hơn, các trường hợp nặng thời gian phục hồi chậm hơn, đôi khi để lại di chứng. Một số trường hợp chuyển sang co cứng các cơ bên mặt bị liệt làm mặt bệnh nhân bị co kéo lệch về bên liệt, nếp nhăn mũi – má sâu, khiến dễ lầm tưởng bên liệt là bên lành. Nguy hiểm hơn, người bệnh có thể gặp biến chứng loét giác mạc, gây mù lòa…
Điều quan trọng để không bị di chứng nặng nề
PGS.TS Hà Hoàng Kiệm cho biết, để đạt hiệu quả tối đa trong điều trị và phục hồi chức năng liệt dây thần kinh số 7 ngoại vi cần phối hợp các nhóm thuốc và kết hợp với các biện pháp không dùng thuốc. Thuốc cần theo chỉ định của các bác sĩ.
Bệnh nhân có thể điều trị khẩn trương vừa tây y, đồng thời kết hợp đông y như: Điện châm các huyệt Ế phong, Dương bạch, Toản trúc, Tình minh, Ty trúc không, Đồng tử liêu, Thừa khớp, Nghinh hương, Giáp xa, Địa thương, Nhân trung, Thừa tương cùng bên liệt… Toàn thân châm huyệt Hợp cốc, Phong chì bên đối diện. Cần tránh kích thích quá mức có thể gây co cứng cơ mặt. Khi mắt đã gần bình thường thì dừng điều trị kích thích. Trong trường hợp thấy các dấu hiệu co cứng cần ngừng ngay liệu pháp điện, châm cứu, xoa bóp.
Các biện pháp vật lý trị liệu: điện di nivalin, hồng ngoại, sóng ngắn, điện xung dòng xung kích thích, xoa bóp.Với những trường hợp bệnh nhân đến muộn bị liệt mặt co cứng dai dẳng điều trị không kết quả: có thể tiêm cồn huỷ dây thần kinh. Với phác đồ như trên, nhiều bệnh nhân đến sớm trong tuần đầu đều được điều trị thành công. Ngoài ra, việc điều trị phối hợp oxy cao áp cho thấy kết quả phục hồi nhanh hơn.
Điều các bệnh nhân cần lưu ý là điều trị càng sớm kết quả càng tốt. Bởi vậy, ngay khi thấy có những biểu hiện méo miệng, liệt mặt cần nhanh chóng đến bệnh viện điều trị thay vì tìm các thầy lang hay áp dụng các biện pháp không khoa học như đắp lá…
Các chuyên gia khuyến cáo, để phòng bệnh, điều quan trọng nhất là mọi người cần phải tránh gió lạnh đột ngột. Trong những ngày thời tiết lạnh giá không nên đi tập thể dục quá sớm, nhất là người cao t.uổi. Buổi tối trước khi đi ngủ nên đóng kín cửa để tránh gió lùa.
Khi sáng dậy không nên bật dậy ngay mà cần ở trong phòng ấm 10-15 phút làm quen thời tiết trước khi ra ngoài. Đặc biệt là khi ra ngoài đường cần phải mặc ấm trong mùa lạnh với quần áo thật ấm, cổ quàng khăn len, đầu đội mũ ấm, bàn tay, bàn chân cần đi tất… Cha mẹ cũng cần chú ý khi đưa trẻ đi ngoài trời lạnh không nên cho trẻ ngồi trước xe máy.
Phương Thuận
Theo giadinh.net
