Gần đây, số ca sốt xuất huyết tăng nhiều và dễ trở nặng. Người dân nên để ý theo dõi những dấu hiệu cảnh báo khi bị sốt
Tại TP HCM từ đầu năm đến nay đã có hơn 12.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết (SXH). Trong tháng 8 vừa qua đã có 1 thiếu nữ 16 t.uổi (ở quận 7) t.ử v.ong vì bệnh này. Thạc sĩ Lê Hồng Nga, Trưởng Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm – Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM (HCDC), cho biết hiện nay mỗi tuần TP ghi nhận 500-600 ca SXH. Giai đoạn cao điểm của bệnh SXH tại TP HCM thường từ cuối tháng 7 đến hết tháng 1 năm sau với đỉnh dịch có thể xuất hiện trong tháng 11 và 12.
Căn bệnh quanh năm
Theo TS-BS Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng Khoa SXH, Bệnh viện (BV) Nhi Đồng 1 (TP HCM), bệnh SXH vẫn còn đang trong giai đoạn cao điểm. Số bệnh nhi trung bình hằng ngày ở khoa là khoảng 50-60 bé.
BS chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc BV Nhi Đồng Thành Phố (TP HCM), cho biết thường mùa bệnh SXH sẽ kéo dài đến tận cuối năm. Khi mùa mưa hết hẳn thì số ca bệnh sẽ giảm, nhưng vẫn có các ca rải rác suốt mùa khô bởi đây là căn bệnh quanh năm, muỗi gây bệnh SXH vẫn sống và sinh sản trong các vật chứa nước, bình hoa, hòn non bộ…
TS-BS Nguyễn Minh Tuấn đang kiểm tra cho một bệnh nhi mắc sốt xuất huyết tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 – TP HCM. (Ảnh: ANH THƯ)
Theo BS Minh Tiến, có khoảng 90% trẻ mắc bệnh này sẽ bị tương đối nhẹ, sau khi đi khám BS sẽ cho về chăm sóc tại nhà, bệnh khỏi sau vài ngày. Một số ít có nguy cơ bị biến chứng, trong đó nguy hiểm nhất là gặp phải cơn sốc. Phụ huynh cần nhận biết các dấu hiệu bệnh trở nặng để cho trẻ nhập viện cấp cứu kịp thời (thường vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 của bệnh, ngay cả khi trẻ hết sốt): ói mửa nhiều; đau bụng; bứt rứt, quấy khóc; lừ đừ, li bì, tay chân lạnh – tím, vã mồ hôi; c.hảy m.áu mũi, chân răng, ói ra m.áu, đi tiêu phân đen; bỏ ăn, bỏ bú; nằm một chỗ, không chơi; than mệt.
HCDC cho biết ngoài trường hợp thiếu nữ ở quận 7 t.ử v.ong, trong tháng 8 tại một số tỉnh, thành khác cũng ghi nhận có trường hợp t.ử v.ong do SXH. HCDC dự báo trong những tuần sắp tới số ca bệnh SXH hằng tuần tại TP sẽ tiếp tục tăng. HCDC cảnh báo nếu cộng đồng không thực hiện các biện pháp diệt muỗi, diệt lăng quăng thì nguy cơ xảy ra các ổ dịch SXH tại TP là rất lớn.
Hiện HCDC đang và sẽ tăng cường giám sát các hoạt động phòng chống SXH ở các điểm nguy cơ, trong đó có trường học, bệnh viện…
Lưu ý cách chăm sóc
Theo TS-BS Nguyễn Minh Tuấn, dù là căn bệnh quen thuộc, nhưng vẫn có một số sai lầm trong chăm sóc bé tại nhà mà phụ huynh cần lưu ý. Thứ nhất, đó là lầm tưởng con mình vẫn còn ăn uống, sinh hoạt, chơi đùa được, chưa tới mức mệt mỏi, lừ đừ thì… không phải là SXH; dẫn đến khi bệnh trở nặng mới phát hiện và đưa đến BV thì đã nguy hiểm cho bé.
Thứ hai, đó là cho bé uống paracetamol hạ sốt quá nhiều hay uống ngay khi mới sốt nhẹ (dưới 39 độ C), dẫn đến chức năng gan bị ảnh hưởng, bệnh có thể nặng hơn. Chỉ nên dùng paracetamol với liều 10-15 mg/kg cân nặng, tối đa 4 lần/ngày, khi sốt 39 độ C trở lên; bên cạnh việc kết hợp các phương pháp hạ sốt an toàn như lau, chườm cho trẻ bằng nước ấm ở trán, cổ, nách, bẹn. Không dùng ibuprofen bởi có thể gây xuất huyết tiêu hóa do viêm loét dạ dày – tá tràng, giảm chức năng tiểu cầu khiến bệnh SXH nặng hơn.
Thứ ba, đó là lau, chườm cho bé bằng nước lạnh hay cồn làm bé bị lạnh run, co mạch, da nổi bông tím.
Thứ tư là áp dụng các biện pháp dân gian không phù hợp như cắt lể, cạo gió. Các biện pháp này chỉ khiến bé bị xuất huyết nặng hơn.
Thứ năm là khi bé đang sốt cao, co giật mà lại cố đè lưỡi, nặn chanh hay đổ thuốc vào miệng bé, có thể dẫn đến kích thích phản xạ hô hấp gây sặc, thậm chí ngưng thở, t.ử v.ong. Khi bé bị co giật thì chỉ nên để bé nằm nghiêng trên một mặt phẳng cứng, nếu có đàm nhớt thì hút ra, đợi bé hết co giật thì đưa đến BV.
“Ngoài ra, không nên cho trẻ ăn những thức ăn có màu đỏ, nâu, đen… vì khi bị nôn ói sẽ khó phân biệt được bé có xuất huyết tiêu hóa hay không, khó khăn cho việc theo dõi” – BS Tuấn khuyên.
BS Hồng Nga khuyến cáo mọi người dân, khi bản thân hoặc gia đình có người bị sốt cần đến khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Nếu được chỉ định điều trị tại nhà, cần tuân thủ theo các hướng dẫn của BS, nếu thấy mệt nhiều, sốt cao hoặc có bất cứ bất thường nào, cần đến ngay BV để được xử trí kịp thời.
“Theo BS chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, trẻ sốt đến ngày thứ 2 là phải đưa đi khám ngay không nên chần chừ, cố đoán bệnh, vì đó có thể là dấu hiệu ban đầu của SXH, tay chân miệng và nhiều bệnh nhiễm siêu vi nguy hiểm khác.
Cảnh báo gia tăng sốt xuất huyết ở TPHCM: Mẹ trẻ thất thần bên con trai sốt nặng
Mỗi tuần, TPHCM có từ 500-600 ca mắc sốt xuất huyết, và đã có trường hợp t.ử v.ong. Sốt xuất huyết không chỉ ở t.rẻ e.m mà cả người lớn cũng mắc, nhiều ca diễn tiến nặng.
BS Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Sốt Xuất huyết BV Nhi Đồng 1 thăm khám cho bệnh nhi mắc sốt xuất huyết .
ến viện trễ, dễ t.ử v.ong
Ngày 10/9, tại khoa Sốt xuất huyết Bệnh viện (BV) Nhi đồng 1, chị Hiên (tỉnh Bình Dương) chốc chốc lại sờ trán để kiểm tra tình hình sốt của cậu con trai 9 t.uổi. Ánh mắt thất thần, bà mẹ trẻ kể, con bị sốt 4 ngày nhưng gia đình vẫn đinh ninh cảm sốt bình thường nên chỉ cho uống thuốc hạ sốt.
Đến khi thấy con mê sảng, chị Hiên hốt hoảng đưa vào bệnh viện ở Bình Dương và được chẩn đoán sốt xuất huyết, sau đó chuyển viện đến BV Nhi đồng 1 (TPHCM). Do được các bác sĩ kịp thời can thiệp nên con chị Hiên qua được cơn nguy kịch, nhưng vẫn phải theo dõi trong những ngày tới.
BV Nhi đồng Thành phố cũng vừa kịp thời cứu bệnh nhi 13 t.uổi (ở Trà Vinh) với chẩn đoán sốc sốt xuất huyết Dengue nặng ngày thứ 4, tổn thương gan, suy hô hấp, rối loạn đông m.áu, xuất huyết tiêu hóa. Bệnh nhi suy hô hấp nặng nên bác sĩ phải đặt nội khí quản thở máy xâm lấn kiểm soát áp lực.
BS CK2 Lê Vũ Phượng Thy – Trưởng khoa Hồi sức tích cực & Chống độc BV Nhi đồng Thành phố cho biết, đây là một trong những trường hợp sốt xuất huyết rất nặng được cứu sống thành công. Bệnh nhân được giúp thở đúng thời điểm, dẫn lưu ổ bụng có kiểm soát đảm bảo tưới m.áu ổ bụng và điều chỉnh tình trạng rối loạn đông m.áu kịp thời, nhờ vậy tránh được tình trạng sốc kéo dài dẫn đến suy đa cơ quan…
Bệnh nhân sốt xuất huyết không chỉ có t.rẻ e.m mà còn cả người lớn. Mới đây nhất là trường hợp một nữ bệnh nhân (16 t.uổi, ngụ quận 7) t.ử v.ong do mắc sốt xuất huyết. Bệnh nhân được gia đình đưa đến nhập viện tại BV Quận 4, sau đó tình trạng bệnh chuyển biến xấu nên được chuyển sang BV Bệnh Nhiệt đới TPHCM điều trị vào ngày thứ 6 của bệnh. Nhận thấy không có khả năng cứu sống nên gia đình đã xin đưa bệnh nhân về nhà để lo hậu sự. Đây là trường hợp t.ử v.ong do sốt xuất huyết đầu tiên tại TPHCM trong năm nay.
Nữ bệnh nhân 20 t.uổi (ngụ Q.11, TPHCM) may mắn thoát thần c.hết. Dù sốt cao liên tục 3 ngày nhưng bệnh nhân này chỉ đến tiệm thuốc Tây gần nhà mua thuốc hạ sốt vì ngại đến bệnh viện mùa dịch COVID-19. Khi thấy không thể chịu nổi, bệnh nhân mới đến BV Quận 11 khám. Thời điểm nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng m.áu cô đặc rất nhiều do mắc sốt xuất huyết Dengue. “Chỉ cần đến bệnh viện trễ hơn là bệnh nhân có thể rơi vào tình trạng nguy kịch” – BS Phạm Anh Tuấn, phụ trách khoa Truyền nhiễm BV Quận 11 nhận định.
Cảnh báo còn tăng
TS.BS Nguyễn Minh Tuấn – Trưởng khoa Sốt xuất huyết BV Nhi Đồng 1 cho biết, hiện khoa Sốt xuất huyết đang điều trị cho khoảng 50-60 bệnh nhi nội trú và ngoại trú. Sốt xuất huyết diễn biến phức tạp, không chỉ t.rẻ e.m mà cả người lớn đều có nguy cơ mắc, đặc biệt có nhiều ca mắc sốt xuất huyết có biến chứng nặng. Theo TS.BS Tuấn, từ đây đến cuối năm, dự báo bệnh sẽ còn tăng do mùa mưa, là cơ hội để muỗi truyền bệnh sinh sôi. Do đó, người dân không nên chủ quan với dịch bệnh, đặc biệt trong thời gian này, khi có nhiều dịch bệnh đang lưu hành như COVID-19, bạch hầu…nên tránh để dịch chồng dịch.
BS CK2 Nguyễn Thanh Phong – Trưởng khoa Nhiễm D BV Bệnh Nhiệt đới TPHCM cho biết, trong thời gian qua đơn vị cũng tiếp nhận nhiều trường hợp sốt xuất huyết nhưng lại đến khám trễ, do đó tình trạng bệnh ngày càng nặng hơn. “Sốt xuất huyết có thể trở nặng vào ngày thứ 5 đến ngày thứ 7 sau khi khởi phát bệnh. Do đó, ở giai đoạn này người bệnh đã giảm sốt, thậm chí hết sốt nhưng đây lại là thời điểm có thể xuất hiện các biến chứng bất thường nguy hiểm” – BS Phong nói.
Số liệu từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) cho thấy, từ đầu năm 2020 đến nay, toàn thành phố có gần 12.000 trường hợp sốt xuất huyết, trong đó hơn 6.500 trường hợp phải nhập viện và hơn 5.500 trường hợp điều trị ngoại trú. Riêng trong hai tháng gần đây, trung bình số ca mắc sốt xuất huyết trong tuần là 500 ca. Đặc biệt, TPHCM ghi nhận 40 ổ dịch sốt xuất huyết phát sinh tại 13 quận huyện trên địa bàn.
Ths Lê Hồng Nga – Trưởng khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm HCDC dự báo đỉnh dịch bệnh sốt xuất huyết trong năm nay sẽ xuất hiện trễ hơn so với những năm trước đó. Trong những tuần sắp tới, số ca bệnh sốt xuất huyết sẽ tiếp tục tăng.
Các chuyên gia y tế lưu ý, nếu nghi ngờ trẻ mắc sốt xuất huyết, phụ huynh cần theo dõi phát hiện các dấu hiệu sớm để đưa con em mình đến bệnh viện kịp thời. Cụ thể, nếu thấy trẻ sốt cao trên 2 ngày, có các biểu hiện: quấy khóc, bứt rứt, lăn trở, khó chịu hoặc li bì; đau bụng; ra m.áu cam, m.áu răng hoặc ói ra m.áu, tiêu phân đen… cần đưa ngay đến các cơ sở y tế thăm khám. Nếu để sang ngày thứ 4, thứ 5 bé có thể rơi vào sốc sốt xuất huyết sẽ nguy hiểm.
